Gần đây chúng tôi tiếp nhận nhiều câu hỏi về việc người lao động khi nghỉ việc đã tham gia bảo hiểm xã hội nhưng thời gian tham gia chưa đủ 20 năm thì có được đóng tiếp BHXH tự nguyện cho đủ 20 năm để được nhận lương hưu khi đến tuổi nghỉ hưu không?
Về nội dung này, Luật Bảo hiểm xã hội, Nghị định số 134/2015/NĐ-CP và Thông tư 01/2016/TT-BLĐTBXH hướng dẫn Luật Bảo hiểm xã hội về BHXH tự nguyện hướng dẫn chi tiết như sau:
“Riêng đối với người tham gia bảo hiểm xã hội đã đủ điều kiện về tuổi để hưởng lương hưu nhưng thời gian đóng bảo hiểm xã hội còn thiếu không quá 10 năm (120 tháng), ngoài lựa chọn một trong các phương thức đóng quy định tại Khoản 1 Điều này còn được lựa chọn phương thức đóng một lần cho đủ 20 năm đóng để hưởng lương hưu.
Ví dụ 20: Ông Q tính đến tháng 8/2016 đủ 60 tuổi và có 8 năm đóng bảo hiểm xã hội. Ông Q có nguyện vọng tiếp tục tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện để đủ điều kiện hưởng lương hưu hằng tháng và lựa chọn phương thức đóng 2 năm một lần cho giai đoạn từ tháng 9/2016 đến tháng 8/2018. Tháng 9/2018 ông Q có đủ 10 năm đóng bảo hiểm xã hội và đóng một lần cho 10 năm còn thiếu. Như vậy, tính đến hết tháng 9/2018, ông Q 62 tuổi 01 tháng và có 20 năm đóng bảo hiểm xã hội, đủ điều kiện hưởng lương hưu theo quy định. Thời điểm tính hưởng lương hưu của ông Q kể từ tháng 10/2018.
Ví dụ 21: Bà Q tính đến tháng 3/2017 đủ 55 tuổi và có 15 năm 9 tháng đóng bảo hiểm xã hội. Bà Q có nguyện vọng tiếp tục tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện để đủ điều kiện hưởng lương hưu hằng tháng và lựa chọn phương thức đóng 6 tháng một lần. Đến tháng 9/2017 bà Q 55 tuổi 6 tháng và có 16 năm 3 tháng đóng bảo hiểm xã hội. Do có khoản tiền tiết kiệm, tháng 10/2017 bà Q lựa chọn phương thức đóng một lần cho 3 năm 9 tháng còn thiếu và đóng ngay trong tháng này. Như vậy, tính đến hết tháng 10/2017, bà Q 55 tuổi 7 tháng và có 20 năm đóng bảo hiểm xã hội, đủ điều kiện hưởng lương hưu theo quy định. Thời điểm tính hưởng lương hưu của bà Q kể từ tháng 11/2017.”
Đối chiếu quy định nêu trên, trường hợp người lao động tham gia BHXH chưa đủ 20 năm thì chưa đủ điều kiện về thời gian đóng BHXH để hưởng lương hưu. Do đó, người lao động có thể đóng tiếp BHXH tự nguyện theo các phương thức đóng như hàng tháng, 3 tháng một lần… hoặc đóng một lần cho những năm còn thiếu để đủ 20 năm tham gia BHXH và hưởng lương hưu tại tháng liền kề sau tháng đóng đủ số tiền cho những năm còn thiếu.